Tlenoterapia

Zbyt duży niedobór tlenu prowadzi do bardzo poważnych i trwałych powikłań a w skrajnym przypadku do śmierci.
Choroby serca i płuc są najczęstszą przyczyną hipoksemii. Należą do nich:

• POChP
• rozedma płuc
• niewydolność serca
• duża otyłość

Upośledzenie czynności płuc postępuje zwykle powoli, aż do stanu nazywanego niewydolnością oddychania. Niewydolność oddychania rozpoznaje się, gdy ciśnienie parcjalne tlenu we krwi tętniczej spada poniżej 60 mm Hg (hipoksemia), a ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla utrzymuje się powyżej 45 mm Hg.

W Polsce chorzy spełniający te kryteria mają prawo do bezpłatnego przydziału koncentratora tlenu przez ośrodek Domowego Leczenia Tlenem (DLT) w ramach procedury finansowanej przez NFZ.

U kogo i kiedy można podejrzewać  niewydolność oddychania kwalifikującą do DLT?
Najczęstszą chorobą  prowadzącą do niewydolności oddychania jest POChP. Około 80% chorych korzystających z DLT na świecie to chorzy na tą chorobę. Łatwym nieinwazyjnym sposobem potwierdzenia podejrzenia jest pomiar wysycenia krwi tętniczej tlenem za pomocą pulsoksymetru. Odczyt SpO2 poniżej 92% wskazuje na potrzebę wykonania badania gazów krwi tętniczej (gazometria).

Czym jest tlenoterapia?
Tlenoterapia  próbuje zapobiec niedotlenieniu organizmu ludzkiego. W tlenoterapii pacjentowi podawany jest wysoko skoncentrowany tlen (ok. 95%) za pomocą wąsów tlenowych do nosa. Koncentracja tlenu we krwi podnosi się, a pacjent czuje się lepiej.
W lekkich przypadkach tlen jest podawany kilka godzin dziennie, a w ciężkich nawet całą dobę.
Do niedawna korzystano z butli tlenowych. Butle tlenowe mają poważne jednak wady:

• są ciężkie i nieporęczne
• muszą być regularnie napełniane
• trudno dostępne punkty napełniania tlenem

Koncentratory tlenu dostępne są już od połowy lat 70-tych. Urządzenie pobiera powietrze z otoczenia i przy pomocy specjalnych tzw. sit molekularnych oddziela od niego tlen. Uzyskiwana koncentracja to zwykle ok. 95%.
Stacjonarny koncentrator tlenu zasilany jest z normalnej sieci energetycznej o napięciu 230V dzięki czemu może pracować w domu pacjenta i stale dostarczać nowy tlen.

Do tlenoterapii istnieją dwa rodzaje koncentratorów tlenu:

• stacjonarne koncentratory tlenu
• przenośne koncentratory tlenu

Stacjonarne koncentratory tlenu

• ważą poniżej 20 kg
• są bardzo wydajne nawet na wyższych przepływach tlenu (5 l/min)
• potrafią być bardzo ciche (35dB)
• można ich używać całą dobę przez wiele miesięcy, także podczas snu
• cechuje relatywnie niski koszt zakupu

Przenośne koncentratory tlenu

• są małe i lekkie, pacjent może korzystać z nich będąc również poza domem
• zasilanie z wbudowanych akumulatorów, które wytrzymują nawet do kilku godzin
• mają możliwość podłączenia do gniazda 12V zapalniczki samochodowej

Przenośne koncentratory tlenu nie są jednak tak wydajne jak stacjonarne koncentratory tlenu. W celu oszczędzania prądu, tlen jest podawany pulsacyjnie. Dobre przenośne koncentratory tlenu utrzymują wysoką koncentrację tlenu nawet na wysokich przepływach tlenu tj. 5 l/min. Są jednak drogie w zakupie (10 000 zł i więcej). Uwaga przy zakupie na tanie aparaty (ok 2 000 zł). Wydajność ich to często nie więcej jak 25% tlenu przy przepływie 2l/min. Pacjent nie ma żadnej korzyści z takiego koncentratora. Przed zakupem powinno się dokładnie zapoznać z parametrami oferowanego koncentratora tlenu.
Dobry koncentrator tlenu, zarówno przenośny jak i stacjonarny powinien podawać tlen w zakresie od 0 do 5 l/min i utrzymywać przy tym wysoką koncentrację w przedziale 90-95%.

Tlenoterapia pozwala pacjentowi powrócić do zdrowia, pomaga w odzyskaniu siły i w konsekwencji poprawi znacznie jego jakość życia.
Dzięki koncentratorom tlenu, zwłaszcza przenośnym,  niewydolność oddychania już nie będzie pacjenta ograniczać!